اموزش بازی شطرنج را با بابابت به راحتی بیاموزید. تخته شطرنج یک مستطیل ۸ در ۸ است که تکه هایی سیاه و سفید دارد و در مجموع ۶۴ تکه دارد. نصیب هر رنگ ۳۲تکه است. این بازی با استفاده از ۳۲ تکه که شامل ۱۶ تکه سفید و ۱۶ تکه سیاه است، اجرا می شود. برای موفقیت در بازی شطرنج، نیازمند توانایی تحلیل و درک مفاهیم انتزاعی ذهنی هستیم. همچنین، برای تعریف موقعیت در صفحه شطرنج، می توانیم از سطرهای عمودی و ستونهای افقی استفاده کنیم. ستونهای افقی با استفاده از حروف الفبا از A تا H و سطرهای عمودی با استفاده از اعداد ۱ تا ۸ مشخص می شوند. سطر اولی که در قسمت روبروی بازیکن قرار می گیرد، سطر ۱ است و سطر اولی که در مقابل بازیکن حریف قرار دارد، سطر ۸ است.

۱۶ تکه سفید در یک ردیف از تکه های یک و دو قرار می گیرند و ۱۶تکه سیاه نیز در یک ردیف از تکه های ۷ و ۸ قرار می گیرند. صفحه شطرنج باید طوری قرار گیرد که خانه اول در سمت راست هر بازیکن سفید باشد. هزینه یک صفحه شطرنج به کیفیت و نوع آن بستگی دارد و می تواند بین ۲۰ هزار تومان تا ۱ میلیون تومان متغیر باشد.

انواع مهره ها

• سرباز
• فیل
• اسب
• رخ 
• وزیر
• شاه 

شروع اموزش بازی شطرنج

وقتی که بازی شطرنج را شروع می‌کنیم، هر بازیکن بر روی خانه‌های سیاه و سفید متفاوتی قرار دارد. قوانین برای چیدمان مهره‌ها همیشه ثابت است و بازیکنان باید ردیف دوم را با سربازها پر کنند.

ما از گوشه شطرنج شروع می‌کنیم و در دو گوشه دو طرف، دو رخ را قرار می‌دهیم. سپس از دو طرف، دو اسب و سپس دو فیل قرار می‌گیرند. در نهایت، شاه و وزیر در جای باقیمانده قرار می‌گیرند.

شاه سفید باید روی خانه‌ای سیاه و شاه سیاه باید روی خانه‌ای سفید قرار بگیرد و وزیر نیز باید در خانه‌ای باقیمانده قرار داشته باشد.

هر یک از مهره‌های شطرنج به شکلی خاص حرکت می‌کنند. مهره‌ها نمی‌توانند از مهره‌های دیگر عبور کنند و همچنین نمی‌توانند جای یک مهره دیگر را اشغال کنند. اگر یکی از مهره‌ها خارج از بازی باشد، می‌تواند جای آن را بگیرد. مهره‌ها نیز می‌توانند حرکت کنند تا خود را در برابر حمله دفاع کنند.

شاه مهمترین مهره در بازی است، اما در واقع ضعیف‌ترین است. شاه فقط می‌تواند یک خانه به هر جهت حرکت کند؛ بالا، پایین، راست، چپ و یا به صورت مورب. بهتر است تا حد امکان شاه را درون بازی نگه داریم و زمانی که شاه هیچ راه دفاعی نداشته باشد، این وضعیت را “کیش” می‌نامند.

وزیر قدرتمند‌ترین مهره در بازی است و می‌تواند به هر جهت مستقیمی حرکت کند و همچنین می‌تواند چندین خانه را طی کند، اما نمی‌تواند از مهره‌ای که در مقابل خود قرار دارد عبور کند. وزیر می‌تواند همانند سایر مهره‌ها نیز هدف حمله قرار گیرد. در زیر می‌بینید که چگونه وزیر سفید وزیر سیاه را بیرون می‌اندازد و سپس شاه سیاه مجبور به حرکت می‌شود.

مهره های مهم

حرکت مختلف مهره ها در شطرنج بسیار جالب است. رخ، با قدرتی که دارد، قادر است تا هر جهتی که میخواهد حرکت کند. اما تنها میتواند به صورت عمودی، افقی یا قطری حرکت کند. رخ یک مهره ی پرقدرت است و میتواند در حفاظت و نگهداری مهره های دیگر نقش مهمی ایفا کند.

با این حال، فیل محدودیت هایی در حرکت دارد. او میتواند به هر زاویه، به اندازه یک خانه حرکت کند. اما تنها میتواند در خانه هایی حرکت کند که همان رنگ خودش هستند. یکی از تکیه گاه های فیل است یا میتواند در حفظ مهره های دیگر موثر باشد.

حرکات اسب کاملا متفاوت است. اسب میتواند به طول دو خانه در یک جهت حرکت کند و سپس یک خانه در جهت دیگر. حرکت اسب مثل الف نوشته شده است، یعنی دو خانه عمودی (بالا یا پایین) و یک خانه افقی یا دو خانه افقی و یک خانه عمودی. اسب به عنوان یک مهره قدرتمند شناخته میشود که میتواند پشت همه ی مهره ها عبور کند.

سرباز ها به طرز غیرعادی ای حرکت میکنند. آنها تنها به صورت جلو حرکت میکنند، اما اگر برای نخستین بار حرکت کنند، میتوانند دو خانه را در یک حرکت طی کنند. برای حمله، سرباز باید به آریبی بروند و به صورت اریبی عمل کرده و تنها از جلو حمله کنند.نکته جالب اینجاست که هیچ وقت امکان حرکت عقب رفتن برای سرباز وجود ندارد.

نکات تکمیلی اموزش بازی شطرنج

در بازی شطرنج، قوانین خاصی وجود دارند که اولین نگاه، آنها را غیرمنطقی نشان می‌دهد. اما این قوانین برای افزایش هیجان بازی به وجود آمده‌اند.

سربازها توانایی خاصی دارند، آن هم این است که اگر سرباز توانست مسیر خود را به صورت کامل و بدون صدمه طی کند و به سمت طرف دیگر صفحه بازی برسد، می‌تواند تبدیل به مهره دیگری شود. سرباز در این شرایط می‌تواند نقش هر مهره‌ای را در بازی ایفا کند. برخی فکر می‌کنند که سرباز فقط می‌تواند جایگزین مهره‌های خارج شده شود، اما این صحیح نیست و معمولاً می‌تواند نقش وزیر را نیز بازی کند و تنها سربازها از این قانون بهره می‌برند.

یکی دیگر از قوانین خاص در شطرنج، قلعه‌سازی است. این قانون به شما اجازه می‌دهد دو کار را در یک حرکت انجام دهید: محافظت از شاه خود و رخ را دوباره وارد بازی کنید. این قانون صدق می‌کند زمانی که شاه را دو خانه به سمت چپ یا راست حرکت می‌دهید و سپس رخ را از گوشه کناری به سمت راست شاه می‌برید. البته باید موارد زیر را رعایت کنید:

• حرکت اول باید توسط شاه باشد.
• حرکت اول رخ باید باشد.
• هیچ مهره‌ای نباید بین شاه و رخ حرکت کرده باشد.
• شاه نباید در مأمنی باشد یا حتی از وضعیت کیش عبور کرده باشد.
• همیشه اولین حرکت باید از سمت مهره‌های سفید باشد و به این صورت است که مهره‌های سفید همیشه حرکت می‌کنند و مهره‌های سیاه به دنبال آنها می‌آیند. در واقع، مهره‌های سفید یک فرصت اضافی دارند و می‌توانند با هوشیاری، مهره‌های سیاه را مورد حمله قرار دهند.

حرکات ویژه

کاستل :
کاستل حرکتی است که به بازی سرعت می بخشد و به دفاع کمک می کند. در این حرکت، شاه و رخ قادر به همزمان جابجایی هستند. شاه دو خانه به سمت رخ حرکت می کند و رخ به سمت دیگر شاه می آید.

اما حرکت کاستل در شرایطی غیرممکن است:

1. اگر شاه قبل از انجام حرکت، جابه جا شده باشد.
2. اگر رخ قبل از انجام حرکت، جابه جا شده باشد.
3. اگر بین شاه و رخ، مهره‌ای وجود داشته باشد.
4. اگر شاه یا مسیر حرکت کاستل در وضعیت کیش باشد.

برای انجام حرکت کاستل باید این شرایط را رعایت کرد. اگر هر یک از این شرایط رخ داده باشد، کاستل امکان پذیر نیست.

علاوه بر این، باید دقت داشت که میان شاه و رخ، مهره ای نباشد و هیچ‌یک از مهره‌ها قبل از انجام حرکت، جابه جا نشده باشند. همچنین شاه نباید در وضعیت کیش باشد یا مسیر حرکت کاستل در وضعیت کیش قرار بگیرد.

آن پاسان حرکتی خاص در بازی شطرنج است که سرباز قادر است با استفاده از آن، سرباز حریف را بزند. اگر سرباز در حرکت اول خود دو خانه به سمت جلو حرکت کند و به طور مستقیم در کنار مهره سرباز حریف قرار گیرد، سرباز حریف را از بازی حذف می کند. سرباز باید در مربعی قرار بگیرد که دو خانه به سمت جلو آمده است و سپس مهره حریف حذف می شود.

حرکت آن پاسان باید بلافاصله پس از قرار گرفتن سرباز شما و حریف در کنار هم انجام شود. و در صورت حرکت مهره‌ای دیگر، آن پاسان قابل انجام نخواهد بود.

این حرکت در شطرنج به بسیار قبل از قرن پانزدهم میلادی باز می گردد و با افزودن قانونی که به سرباز اجازه حرکت دو خانه به سمت جلو را در حرکت اول می دهد، آن پاسان نیز به قوانین بازی شطرنج اضافه شد.

ارزش هر بازیکن شطرنج با استفاده از رتبه‌بندی، به عنوان رتبه‌بندی شناخته می‌شود.